Ratusz w Chełmnie to obiekt o niezwykłej historii i znaczeniu, który został wzniesiony na przełomie XIII wieku. W ciągu wieków przeszedł wiele zmian, w tym rozbudowę, która miała miejsce w latach 1567-1572, oraz kolejną modernizację pomiędzy rokiem 1884 a 1887. Dzięki tym pracom budynek zyskał na wartości i stał się jednym z najważniejszych zabytków polskiego renesansu.
Obecnie ratusz pełni rolę siedziby Muzeum Ziemi Chełmińskiej, gdzie można poznać bogatą historię regionu oraz cieszyć się jego kulturalnym dziedzictwem.
Historia
Ratusz w Chełmnie powstał pod koniec XIII wieku jako niewielki gotycki obiekt z dwiema kondygnacjami. W jego wnętrzach znajdowały się m.in. waga miejska, sala obrad radnych oraz reprezentacyjna sala usytuowana na piętrze.
W latach 1567–1572 ratusz przeszedł gruntowną rozbudowę, a po jej zakończeniu znajdowały się w nim nowe pomieszczenia, takie jak więzienie, sala sądowa, sklep oraz ponownie waga miejska. W późniejszym okresie, między 1584 a 1596 rokiem, dobudowano wieżę, która w roku 1721 otrzymała barokowy hełm.
Największa modernizacja miała miejsce w latach 1884-1887, kiedy to, na podstawie projektu architekta T.W. Hermanna, dodano drugie piętro do budynku. Po zakończeniu II wojny światowej ratusz przeszedł proces restauracji w latach 1956-1959, a także w latach 70. XX wieku, aby zachować swój zabytkowy charakter.
W roku 1983 w budynku urządzono Muzeum Ziemi Chełmińskiej, które stało się istotnym punktem kulutralnym regionu. Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 27 sierpnia 1929 roku, ratusz został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego historyczne i architektoniczne znaczenie.
Architektura
Ratusz w Chełmnie to imponująca struktura o trzech kondygnacjach, zbudowana na solidnym planie prostokąta. Znakomicie wkomponowany w zachodnią część rozległego rynku tworzy architektoniczny punkt centralny.
Fasada budynku wyróżnia się nierównymi podziałami na wszystkich poziomach. Cztery portale, które zdobią zewnętrzne ściany, posiadają flankujące kolumny, które podtrzymują trójkątne naczółki. Najbardziej okazały z portali jest zwieńczony eleganckim reliefem z kartuszem, podczas gdy pomiędzy górnymi kondygnacjami można dostrzec półkolisty rustykowany detal.
Okna umieszczone na pierwszym piętrze są rozmieszczone w sposób nieregularny, przy czym każde z nich jest zwieńczone przestronnymi naczółkami, które przybierają formę oślich grzbietów lub trójkątów. W szczycie północnym znajdziemy arkadę, która zachwyca bogato zdobionym kartuszem, wykonanym w technice stiukowej.
Na wysokości drugiego piętra dominują zdobione attyki z prostokątnymi oknami, które są przedzielone subtelnymi kolumienkami. Nad boniowanym fryzem wznosi się rząd dekoracyjnych elementów, takich jak sterczyny, szczyciki i woluty, które otoczone są narożnymi wieżyczkami.
W samym centrum dachu wznosi się czworoboczna wieża, której ściany także ozdobione są boniowaniem. Wieża ta dysponuje tarczami zegarowymi oraz jest zwieńczona tarasem widokowym, na którym znajduje się kamienna balustrada. Całość wieży wieńczy ośmioboczny barokowy hełm, bogato zdobiony podwójnym prześwitem.
Na zachodniej elewacji budynku umieszczona jest historyczna miara wzorcowa dla państwa krzyżackiego, znana jako pręt chełmiński, mający długość 432,5 cm.
Wewnątrz ratusza znajdują się reprezentacyjne sale, które zachwycają bogactwem sztukaterii i fresków. Od 1983 roku w tym wyjątkowym budynku mieści się Muzeum Ziemi Chełmińskiej oraz Chełmińska Informacja Turystyczna. Muzeum to organizuje wystawy stałe i czasowe, a także koncerty oraz obchody uroczystości państwowych, przyciągając wielu turystów oraz miłośników historii.
Przypisy
- Chełmno. [dostęp 25.12.2015 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. kujawsko-pomorskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 26.09.2015 r.]
- Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003 r. s. 66. ISBN 83-7200-991-0.
- Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003 r. s. 67, 68. ISBN 83-7200-991-0.
Oceń: Ratusz w Chełmnie