Jan Szupryczyński

Nauka i edukacja

Jan Szupryczyński, urodzony 27 czerwca 1934 roku w Chełmnie, jest wybitnym polskim geografem oraz badaczem obszarów polarnych. Jego prace skupiają się głównie na takich dziedzinach jak geomorfologia oraz fizjografia urbanistyczna.

Pełnił on zaszczytną funkcję profesora emeritusa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, jak również współpracował z Instytutem Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk. Jego dorobek naukowy i wkład w rozwój geografii jest ogromny i znacznie przyczynił się do zrozumienia złożoności środowiska naturalnego w kontekście urbanizacji oraz klimatu polarnego.

Działalność naukowa

Jan Szupryczyński, urodzony w 1934 roku w Chełmnie, jest wybitną postacią w dziedzinie geografii. W 1956 roku ukończył studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, specjalizując się w geografii. Następnie, w 1962 roku, obronił doktorat zatytułowany „Rzeźba strefy marginalnej i typy deglacjacji lodowców południowego Spitsbergenu”. Jego kariera naukowa rozwijała się dynamicznie, ponieważ w 1968 roku habilitował się dzięki rozprawie „Niektóre zagadnienia czwartorzędu na obszarze Spitsbergenu”. W 1974 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego nauk geograficznych, a w 1982 roku tytuł profesora zwyczajnego. Oprócz działalności naukowej, od 1975 roku był członkiem PZPR.

Jan Szupryczyński był wieloletnim kierownikiem Zakładu Geomorfologii i Hydrologii Niżu IGiPZ PAN w Toruniu, gdzie pełnił tę funkcję od 1968 do 2004 roku. W latach 1969-2005 był członkiem Rady Naukowej IGiPZ PAN oraz promotorem kilkunastu przewodów doktorskich. Oprócz tego, w latach 1993-2000 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Przeglądu Geograficznego”.

W swoim dorobku ma liczne wyprawy naukowe, w tym uczestnictwo w wyprawach na Spitsbergen w latach 1959, 1960, 1972, 1975 oraz 1978–1979, gdzie w 1978 roku był kierownikiem największej polskiej wyprawy arktycznej, odpowiedzialnej za budowę stacji naukowej na Spitsbergenie. Jego prace badawcze skoncentrowane były na obszarach polarnych oraz zlodowaconych, a w późniejszym okresie także na historii ich eksploracji.

W pierwszej grupie publikacji szczególnie znaczące są zagadnienia związane z geomorfologią glacjalną, analizą teksturalną osadów i sedymentologią, a szczególne miejsce zajmowała analiza elementów kierunkowych w osadach morenowych. Druga grupa artykułów dotyczy odkrywania obszarów dalekiej północy, z naciskiem na archipelag Svalbard.

Odznaczenia

Jan Szupryczyński był osobą wyróżniającą się w wielu dziedzinach, co odzwierciedlają jego liczne odznaczenia oraz medale. Poniżej przedstawiamy pełną listę jego zasłużonych nagród, które potwierdzają jego osiągnięcia.

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej,
  • Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Geograficznego,
  • Złota Odznaka Towarzystwa Wiedzy Powszechnej,
  • Medal Uniwersytetu w Ferrarze (Włochy),
  • Medal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Wybrane publikacje

Jan Szupryczyński, znany polski geograf i naukowiec, ma na swoim koncie szereg istotnych publikacji, które stanowią cenny wkład w dziedzinie geografii i geologii. W poniższym zestawieniu przedstawiamy przykłady jego wybranych prac:

  • Jan Szupryczyński. Rzeźba i budowa geologiczna Dębowej Góry. „Studia Societatis Scientiarum Torunensis. Sectio C, Geographia et Geologia”. 3 (6), s. 671-684, 1958. Toruń: Towarzystwo Naukowe, Państwowe Wydaw. Naukowe Łódź. ISSN 0082-5549,
  • Stefan Kozarski, Jan Szupryczyński. Terasy pradoliny Noteci między Nakłem a Milczem. „Przegląd Geograficzny”. 30 (4), s. 671-684, 1958. Warszawa: Instytut Geografii PAN,
  • Jan Szupryczyński. Rzeźba strefy marginalnej i typy deglacjacji lodowców południowego Spitsbergenu. „Prace Geograficzne”. 39, s. 1-162, 1963. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISSN 0012-5032,
  • Jan Szupryczyński. Niektóre zagadnienia czwartorzędu na obszarze Spitsbergenu. „Prace Geograficzne”. 71, s. 1-127, 1968. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISSN 0373-6547,
  • Stefan Kozarski, Jan Szupryczyński. Formy i osady glacjalne na przedpolu lodowca Sidu (Islandia). „Dokumentacja Geograficzna”. 4, s. 1-80, 1978. Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0012-5032,
  • Jan Szupryczyński. Wpływ zbiornika wodnego we Włocławku na środowisko geograficzne doliny Wisły. „Przegląd Geograficzny”. 53 (1), s. 155-164, 1981. Warszawa: Instytut Geografii PAN,
  • Jan Szupryczyński (ed.). Zbiornik Włocławski – niektóre problemy z geografii fizycznej. „Dokumentacja Geograficzna”. 5, s. 1-105, 1986. Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0012-5032,
  • Marek Grześ, Jan Szupryczyński. Large floods in the lower Vistula River. „GeoJournal”. 38 (3), s. 235-240, 1996. Warszawa: Instytut Geografii PAN,
  • Jan Szupryczyński. Kaskada dolnej Wisły. „Przegląd Geograficzny”. 72 (1-2), s. 29-40, 2000. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN,
  • Jan Szupryczyński, Krzysztof Lankauf. Tekstura glin morenowych lodowca nr 69 (Tien-Szan). W: Andrzej Kostrzewski: Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych. T. 3. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2001, s. 405-438. ISSN 0554-8128,
  • Jan Szupryczyński. Eksploracje Spitsbergenu. „Przegląd Geograficzny”. 79 (3-4), s. 567-592, 2007. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN,
  • Jan Szupryczyński. Spitsbergen – okres terra nullius. W: Jacek Kozak, Małgorzata Luc: Geograf u progu ery kosmicznej. Wyd. 1. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 71-91. ISBN 978-83-88424-46-5.

Każda z wymienionych pozycji podkreśla znaczenie badań Jan Szupryczyńskiego w dziedzinie geografii i jego wkład w rozwój polskiej nauki.

Przypisy

  1. Szupryczyński Jan Gwalbert, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 10.01.2022 r.]
  2. Przegląd Geograficzny vol. 77, nr 1, 2005. [dostęp 10.01.2022 r.]
  3. Nowy rok rozpoczęty. [dostęp 10.01.2022 r.]
  4. Kto jest kim w Polsce 1989, edycja IV, Warszawa 2001.
  5. Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989.

Oceń: Jan Szupryczyński

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:17