Kaplica św. Marcina, usytuowana w Chełmnie, to rzymskokatolicki kościół filialny, który jest częścią parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie, należącej do dekanatu Chełmno w diecezji toruńskiej. To niewątpliwie najdoskonalszy przykład jednego z sześciu zachowanych gotyckich kościołów w tym mieście. Ze względu na swoje niewielkie wymiary, wynoszące zaledwie 13,5 na 9,6 metra, często określany jest mianem kaplicy.
Od początku swego istnienia, ta świątynia pełniła rolę pomocniczą w stosunku do większej świątyni parafialnej. Z historycznych źródeł wynika, że pierwotnie kaplica była przeznaczona dla duszpasterstwa polskojęzycznego. W ciągu XVII i XVIII wieku zmieniła jednak swoje przeznaczenie, stając się miejscem duszpasterskim dla niemieckojęzycznej ludności zamieszkującej na terenie parafii.
Kaplica była otoczona cmentarzem, na którym spoczywała uboga część kosztownych mieszkańców Chełmna. Ważnym momentem w historii tej budowli był remont przeprowadzony około połowy XVII wieku, na mocy decyzji biskupa Andrzeja Leszczyńskiego. Z tego okresu pochodzi fragment chorągiewki umieszczony na szczycie zachodnim. W tamtym czasie w świątyni znajdowały się dwa ołtarze: główny poświęcony św. Marcinowi oraz boczny, dedykowany św. Pawłowi. Na małym chórze umieszczony był mały, przenośny pozytyw organowy.
W XIX wieku kaplica była miejscem spotkań dla różnych towarzystw i bractw kościelnych. Remonty budowli miały miejsce w 1938 roku, jednak nie doprowadziły one do pełnej rewitalizacji obiektu. Po II wojnie światowej, szczególnie w latach 70. XX wieku, kaplica była wykorzystywana do organizowania spotkań kół różańcowych, odbywały się tam również misteria religijne oraz katechezy. W latach 90. XX wieku umieszczono tam dzieła sztuki sakralnej, które wycofano z kultu.
Pomimo tego, że w końcu lat 60. podjęto szersze prace renowacyjne, które w tym czasie doprowadziły do rekonstrukcji gotyckiego portalu zachodniego, wciąż zachwiana pozostaje architektoniczna harmonia tej świątyni. Zdecydowały o tym zmiany w otoczeniu, takie jak wybudowanie pawilonu biblioteki szkolnej oraz zajęcie terenu dawnego przykościelnego cmentarza dla potrzeb boiska szkolnego.
Obiekt posiada charakter budowli salowej, krytej drewnianym, płaskim stropem. Należy również zaznaczyć, że od 2006 roku trwają prace remontowe, które spowodowały, iż świątynia jest obecnie pozbawiona wyposażenia i nie pełni swoich pierwotnych funkcji sakralnych.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 02.03.2022 r.]
- Kościół św. Marcina. Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Chełmnie. [dostęp 02.03.2022 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Ducha Świętego w Chełmnie | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie | Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Chełmnie | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie | Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Chełmnie | Zespół klasztorny Sióstr Miłosierdzia w Chełmnie | Kościół św. Jakuba i św. Mikołaja w Chełmnie | Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w ChełmnieOceń: Kaplica św. Marcina w Chełmnie