Józef Kuberski, urodzony 26 sierpnia 1893 roku w Chełmnie, był podpułkownikiem artylerii w Wojsku Polskim. Jego życie i kariera miały istotne znaczenie w kontekście historii Polski, zwłaszcza w okresie międzywojennym oraz II wojny światowej.
Jako d działacz niepodległościowy, Kuberski aktywnie przyczyniał się do dążeń Polski do odzyskania pełnej suwerenności. Jego zaangażowanie w sprawy narodowe nie pozostało bez wpływu na jego los, gdyż stał się jedną z ofiar zbrodni katyńskiej, która miała miejsce wiosną 1940 roku w Charkowie.
Życiorys
Józef Kuberski przyszedł na świat 26 sierpnia 1893 roku w Chełmnie, jako syn Jana oraz Julianny z Barnickich. Jego życie wojskowe rozpoczęło się w 1914 roku, kiedy to z powodu wybuchu I wojny światowej wstąpił do Armii Cesarstwa Niemieckiego, gdzie walczył na froncie wschodnim.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Kuberski zaciągnął się do Wojska Polskiego, przyłączając się do 10 dywizjonu artylerii polowej. W 1920 roku miał okazję brać udział w wojnie polsko-bolszewickiej, aktywnie uczestnicząc w walkach, które miały miejsce pod Kijowem, Mińskiem oraz Warszawą. Po tym okresie jego kariera wojskowa kontynuowała się w 20 dywizjonie artylerii ciężkiej, 29 dywizjonie artylerii ciężkiej oraz w 3 pułku artylerii ciężkiej.
Od 1922 roku pełnił służbę w 15 pułku artylerii lekkiej w Bydgoszczy. 3 maja 1922 roku jego stopień został zweryfikowany na kapitana, a jego starszeństwo przyznano z datą 1 czerwca 1919 roku, zajmując 304. lokatę w korpusie oficerów artylerii. W 1927 roku, 12 kwietnia prezydent RP przyznał mu awans na majora, ze starszeństwem z dnia 1 stycznia tego samego roku oraz 45. lokatą w korpusie oficerów artylerii.
W czerwcu tego samego roku Kuberski został mianowany dowódcą III dywizjonu w macierzystym pułku, a w październiku 1927 roku przesunięto go na stanowisko kwatermistrza pułku. Jego kariera awansowała ponownie w marcu 1930 roku, kiedy to wrócił na pozycję dowódcy dywizjonu. W sierpniu 1935 roku został przeniesiony do Komendy Obozu Ćwiczeń Grupa i objął stanowisko komendanta. W marcu 1938 roku został awansowany na podpułkownika z datą starszeństwa na 19 marca 1938 oraz 4. lokatą w korpusie oficerów artylerii.
W 1938 roku został przeniesiony do 12 pułku artylerii lekkiej w Złoczowie, obejmując stanowisko I zastępcy dowódcy pułku. Rok później, w 1939 roku, dźwigał obowiązki dowódcy tej jednostki. Jednakże podczas kampanii wrześniowej tego samego roku, po agresji ZSRR na Polskę, w niejasnych okolicznościach wpadł w ręce sowieckie, a następnie został przetransportowany do obozu w Starobielsku.
Wiosną 1940 roku stał się ofiarą zbrodni stalinowskiej – został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego ciała nie udało się odnaleźć, ponieważ został potajemnie pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku to miejsce posiada status oficjalnego Cmentarza Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Kuberski figuruje również na Liście Starobielskiej NKWD, zajmując pozycję numer 1520.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, podjął decyzję o pośmiertnym mianowaniu Józefa Kuberskiego na stopień pułkownika. Informacja o tym awansie została ogłoszona 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie szczególnej ceremonii zatytułowanej „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W maju 2009 roku, w ramach ogólnopolskiej akcji „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia”, przy Gimnazjum w Posądzy zasadzono Dąb Pamięci jako wyraz hołdu dla Józefa Kuberskiego.
Ordery i odznaczenia
Józef Kuberski był człowiekiem nieprzeciętnym, który zdobył szereg wyróżnień i odznaczeń za swoje zasługi. Poniżej przedstawione są najważniejsze z nich:
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi – przyznany 10 listopada 1928 roku,
- Medal Niepodległości – otrzymany 9 listopada 1932 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 6 [dostęp 30.10.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 468.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 25.06.1927 r., s. 184.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31.10.1927 r., s. 327.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 389, 457.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31.03.1930 r., s. 116.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 683.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31.08.1935 r., s. 99.
- a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 160.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 271.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 197.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 743, 819.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 664, 742.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20.04.1927 r., s. 120.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 730.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Friedrich-Karl Cranz | Władysław Turowski (pilot) | Heinz Guderian | Maksymilian Kowalewski (lotnik) | Julian Lange | Tomasz Nowakowski (podpułkownik) | Krzysztof Gajewski | Jan Tomaszewski (1867–1942) | Cyprian Bystram | Alojzy Józef PeisertOceń: Józef Kuberski