Maksymilian Kowalewski (lotnik)

---

Życiorys

Maksymilian Kowalewski był synem Ottona i Teofili. Po ukończeniu gimnazjum w Chełmnie, w dniu 23 sierpnia 1914 roku, został powołany do armii cesarstwa niemieckiego. Na początku swoją służbę rozpoczął w piechocie, gdzie został przydzielony do 2 batalionu strzelców pomorskich. Z kolei 13 grudnia 1916 roku otrzymał transfer do szkoły strzelców lotniczych, która mieściła się w Grossenber, a następnie w Fryburgu nad Łabą. Swoje szkolenie ukończył w lutym 1917 roku, co pozwoliło mu na przydział do 1 oddziału lotniczego bombardowania Luftstreitkräfte z siedzibą w Belgii.

3 kwietnia 1917 roku Kowalewski został przeniesiony do 18 eskadry ochronnej (Schutzstaffel), która stale stacjonowała na lotnisku Alincourt. W niedługim czasie eskadra ta została przekształcona w 18 eskadrę szturmową (Schlachtstaffel). W sierpniu 1918 roku, jego kariera lotnicza nabrała tempa, gdy otrzymał przydział do 226 eskadry rozpoznawczej (Flieger-Abteilung). Jego działania na pokładzie samolotu Halberstadt CL.II obejmowały m.in. osłonę własnych maszyn rozpoznawczych oraz zwalczanie przeciwnika.

Po zakończeniu służby u cesarzy zdecydował się na dołączenie do armii wielkopolskiej, gdzie jako wykwalifikowany lotnik, zasilił szereg 1 eskadry wielkopolskiej (1 ew). Eskadra ta pełniła istotną rolę na Frontcie Wielkopolskim, prowadząc rozpoznanie linii demarkacyjnej pomiędzy Wielkopolską a Niemcami, z siedzibą w Wojnowicach.

10 września 1919 roku Kowalewski wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, działając w składzie Frontu Litewsko-Białoruskiego. Pod koniec października, wykonał swój pierwszy bojowy lot nocny jako członek 1 wielkopolskiej eskadry wywiadowczej, zbierając cenne informacje o położeniu wrogich jednostek oraz dokonując bombardowania dworca kolejowego w Rohaczewie. Z dniem 2 stycznia 1920 roku, objął dowództwo 1 ew, zastępując chorującego ppor. Wiktora Pniewskiego. Wkrótce, eskadra przyjęła nazwę 12 eskadry wywiadowczej.

3 marca 1920 roku Kowalewski przekazał dowództwo eskadry kpt. pil. Władysławowi Jurgensonowi, ale w czerwcu po zestrzelaniu Jurgensona, ponownie przejął to stanowisko. Dzięki jego konsekwencji, eskadra utrzymała pełną gotowość bojową, biorąc udział w bitwie warszawskiej, bitwie nad Niemnem oraz innych operacjach. Dzieląc eskadrę na trzy samodzielne klucze, wspierała ona 14 Dywizję Piechoty na wszystkich frontach działań do zakończenia działań bojowych. W lutym 1921 roku zakończył pełnienie funkcji dowódcy, a jego miejsce zajął por. pil. Władysław Chramiec.

Następnie, Kowalewski został mianowany oficerem taktycznym VII dywizjonu lotniczego. Koniec sierpnia 1921 roku przyniósł mu nowe wyzwanie – objął stanowisko komendanta lotniska 3 pułku lotniczego w Poznaniu. W październiku 1924 roku awansował na dowódcę II dywizjonu lotniczego wspomnianego pułku. Niestety, jego kariera została przerwana przez katastrofę lotniczą, która wydarzyła się 9 sierpnia 1927 roku pod Łodzią.

W kwietniu 1929 roku został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 4 pułku lotniczego w Toruniu, lecz z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, w 1932 roku przeszedł w stan spoczynku. W sierpniu 1939 roku, na początku II wojny światowej, został zmobilizowany i przydzielony do 1 batalionu balonowego. Podczas tragicznych wydarzeń kampanii wrześniowej, 20 września 1939 roku, został wzięty do niewoli przez Niemców, a jego los zaprowadził go do oflagu VIIB Eichstätt oraz VIIA Murnau. Udało mu się uzyskać wolność z rąk amerykańskich wojsk i w 1946 roku powrócił do ojczyzny.

Po wojnie, Kowalewski osiedlił się w Bydgoszczy, gdzie pracował w różnych przedsiębiorstwach niezwiązanych z lotnictwem. W 1959 roku przeszedł na emeryturę, a zmarł 9 czerwca 1966 roku w Bydgoszczy.

Odznaczenia i odznaki

Maksymilian Kowalewski, w uznaniu za swoje zasługi, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń. Wśród nich znajdują się:

• Srebrny Krzyż Virtuti Militari nr 1978,
• Krzyż Walecznych,
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 9.

---

Oceń: Maksymilian Kowalewski (lotnik)

---